Kalay ve kurşun karışımı bir alaşım olan lehim, metal birleştirme sürecinde en önemli öğelerden. Metallerin kusursuz bir şekilde birleştirilmesi için yapılan lehimleme işlemi, yüksek sıcaklıkta eritilmiş ve işleme hazır hale getirilmiş lehimlerin tutturulması ile yapılır. Lehimleme nasıl yapılır sorusunun yanıtını adım adım anlattık.
Lehimleme yapımının adımların gelmeden önce, lehimleme ürünleri içinde öne çıkan önemli malzemelere ve araçlara bakalım.
Lehimleme malzemeleri
Lehim havyası
Lehimleme işleminin yapıldığı araçlardan biri olan havya, ucundaki demirin çok yüksek sıcaklığa ulaştığı bir yapı. Kurşun-kalay karışımlarının erime sıcaklığı 350 derecedir. Havyanın ısınmasının ardından, ucun herhangi bir yerle temas etmemesine özen gösterilmelidir. Havya ucunun bir yere temas etmesi yanıklara neden olabilir. Plastik bir yere havya ucunun teması, kaliteyi de bozar.
Lehim teli
Elektronik yapılarda, devreyi oluşturmak ya da birleştirmek için kullanılan, bir erime sıcaklığına sahip olan yapılar lehimdir. Lehim telleri, elektronik devrelerin inşa sürecinde kullanılan yapıların başında geliyor. Elektrik akımını iyi bir şekilde ilettiği için tercih edilen lehim telinin yapısında içerdiği kalay oranı, kalitesi ile doğrudan ilgilidir. Lehim teli ürünleri, makara şeklide olabildiği gibi farklı formlarda da yer alıyor.
Lehim pastası (krem lehim)
Krem lehim olarak da bilinen lehim pastası, kusursuz bir lehimleme işlemi için en önemli yapılardan biri. Metal yüzeylerde kullanılam lehim pastasının en önemli amacı, metal yüzeydeki oksitlenmeyi önlemesidir. Elektronikçilerin sahip olması gereken, çantaların olmazsa olmazı lehim pastası, başarılı bir lehimleme operasyonunda öneme sahip.
Lehimleme nasıl yapılır: Bilinmesi gerekenler
Lehimleme işlemi öncesinde, elemanların doğru bir şekilde yerleştirildiğinden emin olunması önemli. PCB şeması bu konuda en önemli referans. Bunun yanında, lehimleme işleminde çok dikkatli olunmalı ve disiplinli bir şekilde işlem yapılmalıdır. İyi bir lehimleme işlemi öncesinde aşağıdaki konularda önlem alınması, sonuca etki eder:
- Lehimleme yapılacak alanın temizliği son derece önemlidir. Lehimlenecek yer temizlenmelidir.
- Tercih ettiğiniz lehim, uygulama alanındaki elemanların malzeme kalitesine uygun seçilmelidir.
- Lehimleme öncesinde havya temiz olmalıdır ve sıcaklığı doğru ayarlanmalıdır.
- Lehim işlemi esnasında birkaç saniyelik beklemelerle, lehimin yayılmasını beklemek sonucun kalitesini artırır.
Lehimlemenin adımları
Lehimleme nasıl yapılır sorusunda adım adım ilerlersek, ilk olarak havya hazırlanmalıdır. Temiz olması gereken havyanın ucu silinebilir. Bunun ardından havya ideal sıcaklığa getirilmelidir.
Yüzeyin lehimleme işlemi esnasında, iyi bir sonuç almak için sıcak bir platformda uygulama önemlidir.
Ortam şartları hazır olduğunda, lehim teli, lehimleme yapılacak noktaya değdirilir ve havyanın ucu yardımıyla erime sağlanır. Lehimin yayılması gerekiyorsa havya ucu ile ısıtma sürdürülür.
Lehimleme sona erdiğinde, iyi bir lehim kalitesinin parlak bir görünüme sahip olması gerektiğini söylemeliyiz. Belli bölgelerde yığılmalar ya da çatlamalar, kalitesiz lehim anlamına gelir. Böyle durumlarda, havya ucu ile ısıtma yapılabilir ya da lehim desteği yapılabilir.
Son adımda ise, fazla teller dikkatli bir şekilde keski ile alınabilir. Bu esnada lehime zarar vermemeye çok dikkat etmelisiniz.